شرطی شدن موثر در سگ
در این مطلب در بخش مقالات بیمارستان دامپزشکی درین به بررسی شرطی شدن موثر در سگ پرداخته ایم و مواردی را که در این زمینه باید با آنها آشنا شوید را شرح داده ایم.
کلینیک دامپزشکی حیوانات و پرندگان خانگی بیمارستان دامپزشکی شبانه روز ی درین
شرطی شدن موثر در سگ ( روش آزمون و خطا)
تاریخچه
آموختیم که در روند شرطی شدن کلاسیک، حیوان یا سگ مورد نظر، می تواند
- بین محرکی که به طور طبیعی سبب بروز پاسخ فیزیولوژیک می گردد (ترشح بزاق)،
- و محرکی که تا پیش از آن نسبت به آن بی تفاوت بود یا معنا و مفهوم خاصی را تداعی نمی کرد(محرک شرطی)،
به شرط وقوع همزمان و تکرار شدن به تعداد مناسب، ارتباط برقرار کند.
حال اگر سگ دریابد که با نمایش رفتار هایی خاص از خود، می تواند به نتیجه ی دلخواه خود برسد یا با بروز رفتارهایی، درک کند که به نتیجه ی مطلوب خود نخواهد رسید، پدیده ی شرطی شدن موثر رخ داده است.
حال بهتر است کمی با اصطلاحات پایه ی روند شرطی شدن موثر آشنا شویم:
۱- تشویق و تنبیه:
بطورکلی تشویق، به هرگونه اقدامی که در جهت افزایش احتمال تکرار وقوع رفتاری از حیوان انجام می گیرد، اطلاق می گردد.
برای مثال، اگر سگی را صدا بزنید و پس از آمدن، به آن تشویقی خوراکی دهید، احتمال آمدن مجدد آن به سمت شما را با این اقدام ساده افزایش داده اید.
به بیانی دیگر، شما رفتار آن را تشویق(Reinforcement) کرده اید.
در مقابل، اگر کاری یا کارهایی انجام دهید که به سبب آن ها، احتمال انجام کاری یا بروز رفتاری از سوی سگ کاهش یابد، شما در حقیقت آن فعل را مورد تنبیه قرار داده اید.
مثلا، اگر پس از هر بار صدا زدن اسم آن، بر سر سگ داد و فریاد بزنید یا به هر طریقی عصبانیت خود را بر سر آن تخلیه نمایید، باعث کاهش احتمال آمدن سگ هنگام صدا زدن آن خواهید شد.
به بیانی علمی تر، شما رفتار آمدن آن را مورد تنبیه(Punishment) قرار داده اید.
۲- مثبت و منفی:
این دو لغت، به معنای خوب و بد نیستند.
- واژه ی مثبت، به معنای افزودن
- و واژه ی منفی، به معنای کاستن می باشد.
هر کدام از این دو را می توان به همراه اصطلاحات بالایی، به کار برد.
تشویق مثبت:
با افزودن چیزی که سگ یا هر حیوان خانگی مورد نظر، می خواهد، احتمال وقوع تکرار آن رفتار به خصوص در سگ را افزایش دادن.
برای مثال، اگر هر باری که سگ شما پس از آنکه صدایش کردید به سمت شما بیاید، تشویقی یا خوراکی مورد علاقه ی آن را بدهید، از تشویق مثبت استفاده کرده اید.
تشویق منفی:
با کاستن چیزی که برای سگ یا حیوان خانگی شما آزاردهنده است، احتمال وقوع مجدد رفتاری خاص را افزایش دهید.
برای مثال، موقع پیاده روی، اگر برای راه آوردن سگ، قلاده ی بدنی اش را بکشید، و به محض آمدن آن، قلاده را رها کنید، در واقع شما یک تشویق منفی انجام داده اید.
چرا تشویق؟
چون با این عمل احتمال آمدن سگ را افزایش داده اید.
چرا منفی؟
چونکه این عمل، با کاستن چیزی آزاردهنده(کشیده شدن توسط قلاده)، همراه می باشد.
برای آن که روش تشویق منفی را راحت تر به خاطر بسپارید، نمونه ی رو به رو را بخوانید:
خیلی از مواقع، زمانی که مادر ها به کودکان می گویند خانه را تمیز کنند، با مقاومت شدید بچه روبه رو می گردند اما اغلب، کودک در انتها حاضر به تمیز کردن خانه می شود. چرا؟
به دلیل در امان ماندن از غرغر کردن های پی در پی مادر خانواده.
همانطور که ملاحظه می کنید، در این مورد، غرغر کردن مادر، نقش همان چیز آزاردهنده را بازی می کند که بچه برای در امان ماندن از آن، باید خانه را تمیز کند تا آن که صدای غرغر شنیده نشود(تشویق منفی).
تنبیه مثبت:
افزودن چیزی دردناک یا آزاردهنده، سبب کاهش احتمال وقوع رفتاری مخصوص در سگ یا حیوان خانگی شود.
اگر سگی عادت داشته باشد که سطل آشغال را زیر و رو کند، ممکن است صاحب آن برای جلوگیری از وقوع این رفتار، در سطل زباله، تله موش بگذارد.
دفعه ی بعدی که سگ سراغ سطل برود، به طرز دردناکی غافلگیر می شود. در نتیجه،
- در پی تله گذاری(افرودن= مثبت)،
- احتمال بروز آشغال گردی در سگ کاسته می شود(تنبیه).
تنبیه منفی:
همانطور که از اسم آن پیدا است، روندی می باشد که طی آن با کاستن چیزی دلپذیر، احتمال بروز رفتاری را در حیوان مورد نظر، کاهش می دهیم.
برای مثال، اگر هر بار هنگام مواجه شدن با شما، سگ بر روی شما بپرد، با کاهش توجه می توان شانس وقوع چنین عملی را در سگ کاهش داد. بی محلی کردن نسبت به سگ، در واقع نوعی تنبیه از نوع منفی می باشد، چرا که با کاستن توجه، احتمال پریدن سگ را کاهش داده ایم.
منبع:How to behave so your dog behaves by Sophia Yin
گردآورنده:
این گزارش توسط علیرضا وفادار اصغری دانشجوی ترم سیزدهم دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران برای بیمارستان دامپزشکی درین تهیه و تنظیم شده است.
بیمارستان دامپزشکی در تهران
بسیاری از صاحبان و سرپرستان حیوانات خانگی به محض روبرو شدن با مشکل در دنیای مجازی بدنبال ” بهترین دامپزشکی ” می گردند و با سرچ کلماتی مانند
- ” بهترین دامپزشکی تهران “
- و یا ” بهترین دامپزشکی مرکز “
تلاش در یافتن ” بهترین درمانگاه حیوانات ” و یا ” بهترین دامپزشکی کشور ” می کنند. برخی بدنبال جملاتی مانند ” بهترین کلینیک دامپزشکی ” و امثال آن مانند ” بهترین درمانگاه دامپزشکی ” می گردند و البته صاحبان پرندگان این جستجو را با جملاتی مانند
- ” بهترین کلینیک پرندگان “
- و یا ” بهترین بیمارستان دامپزشکی “
سرچ و پیگیری می کنند.
هرگز نباید فراموش کرد ، بیمارستانهای دامپزشکی حیوانات خانگی , و مراکز دامپزشکی در تهران بعنوان یکی از نهادهای مهم در نظام نوین درمان و بهداشت و سلامت جامعه مطرح می باشد. و از این جهت دارا ی اهمیت هستند که منابع عظیمی از سرمایه های انسانی ،مالی و تجهیزاتی را مورد استفاده و کاربردی در مراکز دامپزشکی در پایتخت و حتی دامپزشکی در خاورمیانه قرار می دهند تا ضمن مسئولیت تامین و حفظ “سلامت حیوانات خانگی ” که موجب ارتقا بهداشت و سلامت افراد و نهایتا جامعه را فراهم می نمایند نقشی اساسی بعنوان ستیا در دامپزشکی و رفع مشکلات اجتماعی از جمله اشتغالزائی را نیز عهده دار یاشند و رابطه ایرانیان و دامپزشکی را بیش از پیش نمایان گردانند
دامپزشکی حیوانات کوچک در بیمارستان دامپزشکی درین بعنوان یک مرکز دامپزشکی در شرق پاسخگوی نیازهای دامپزشکی در مرکز بوده و بعنوان دامپزشکی مرکزی کشور مطرح و همچنین بواسطه دسترسی بزرگراهی راحت و خارج از طرح پاسخگوی صاحبان حیوانات نیازمند به دامپزشکی در نیاوران و حتی دنبال کننده گان دامپزشکی در پاسداران و یا سایر متقاضیان دامپزشکی ایران می باشد و بی شک حیوانات خانگی همشهریان و حتی سایر حیوانات ایرانیان در دامپزشکی درین تجربه بهتری خواهند داشت.
آشنایی بیشتر با بیمارستان دامپزشکی درین
حضور دامپزشکان و متخصصین دامپزشکی در بیمارستان دامپزشکی درین و وجود بخشها و قسمتهای مختلف منجمله
- بخش جراحی حیوانات ،
- داروخانه دامپزشکی ،
- آزمایشگاه حیوانات ،
- رادیولوژی
- و سونوگرافی
همچنین امکانات سرم تراپی حیوانات و واکسیناسیون حیوانات و تزریقات و فیزیوتراپی حیوانات و حتی خدمات جانبی مانند
- پت شاپ
- و اصلاح و شستشوی حیوانات
- و بستری حیوانات
- و سایر خدمات و امکانات
در مرکز درمانی و انواع کلینیک حیوانات مستقر در بیمارستان دامپزشکی درین برای انواع پت و حیوان خانگی و پرندگان و حیوانات اگزوتیک و حیوانات خاص ،این امکان را فراهم نموده تا صاحبان حیوانات همراه ، بتوانند با مراجعه حضوری و دوره ای پت خود را مورد معاینه و برسی دوره ای قرار داده و از سلامت او مطمئن شوند.
همچنین چنانچه بیماری و مشکلی برای پت و پرنده و یا حیوان خانگی و اگزوتیک پیش آمد، اقدامات درمانی و حتی اورژانسی را بصورت شبانه روزی دریافت کنند.
از آنجائی که بواسطه رشد جامعه شهرنشینی و نگهداری حیوانات خانگی بصورت روز افزون در حال رشد است و متعاقب آن خطر بروز حوادث و اتفاقات برای این موجودات بیش از پیش وجود دارد ایجاد واحدی بعنوان
- “اورژانس حیوانات “
- یا “فوریتهای دامپزشکی “
- و “امداد و اورژانس دامپزشکی “
از نیاز های جامعه می باشد.
- ” بیمارستان دامپزشکی ” درین اقدام به راه اندازی
- بخش ” امداد و فوریتهای دامپزشکی “
و راه اندازی ” کلینیک سیار حیوانات ” یا کلینیک سیار دامپزشکی ” با تهیه و تجهیز ” آمبولانس دامپزشکی ” که در واقع از آن بعنوان ” آمبولانس حیوانات خانگی ” نام برده می شود نموده تا خدمات ” اورژانس و امداد و فوریتهای دامپزشکی ” را بهتر و سریعتر ارائه نماید.
ساعات کار بیمارستان درین
ساعت کار بخش داخلی، اورژانس، داروخانه، پت شاپ، بستری و رادیولوژی، آزمایشگاه و سایر بخش های بیمارستان دامپزشکی درین بصورت شبانه روزی می باشد (۲۴ ساعته) و تنها کلینیک تخصصی پرندگان با حضور متخصصین پرنده همه روزه از ساعت ۱۳ الی ۲۱ ( ۱ تا ۹ شب ) ارائه خدمات می نماید.
لازم به ذکر است چنانچه علاقه به نگهداری از سگ و یا گربه در منزل و یا محیط کار را دارید، بیمارستان دامپزشکی درین با همکاری متخصصین حیوانات خانگی در بخش های ویژه و مجهز برای درمان این حیوانات، همه روزه آمادگی درمان، معاینه و ویزیت دوره ای حیوان شما را در بخش کلینیک حیوانات بیمارستان دامپزشکی درین را دارد.
