شرطی سازی کلاسیک سگ
در این مطلب در بخش مقالات بیمارستان دامپزشکی درین به بررسی شرطی سازی کلاسیک سگ پرداخته ایم و مواردی را که در این زمینه باید با آنها آشنا شوید را شرح داده ایم.
کلینیک دامپزشکی حیوانات و پرندگان خانگی بیمارستان دامپزشکی شبانه روز ی درین
بررسی شرطی سازی کلاسیک سگ
تاریخچه
در ابتدای قرن بیستم میلادی، ایوان پاولوف، پزشک و محقق روسی، به منظور بررسی شیوه ی هضم غذا در سگ ها، به آن ها پودر گوشت می داد و سپس، مقدار ترشح بزاق را اندازه گیری می کرد.
در ابتدا به طور طبیعی، پس از در اختیار گذاشتن پودر گوشت، بزاق آن ها ترشح می شد اما کمی بعد، پاولوف متوجه شد که صرفا با شنیدن صدای پای شخصی که مسئول دادن غذا به سگ بود.
بزاق سگ های تحت آزمایش وی، آویزان می شد!
همین امر باعث شد به طور کل موضوع تحقیق خود را عوض کند و به بررسی بیشتر چنین پدیده ی جالبی بپردازد.
برای این منظور، همزمان با عرضه کردن پودر گوشت، محرکی که تا پیش از آن، معنی ای برای سگ ها نداشت(صدای تکان خوردن زنگوله)، را به آزمایش خود افزود.
لازم به ذکر است صدای تکان خوردن زنگوله به طور طبیعی و معمول، تداعی کننده ی خاطره ی خاصی برای حیوانی همچون سگ نیست.
پس از بارها تکرار کردن این سناریو
(ابتدا در آوردن صدای زنگوله و بلافاصله عرضه کردن پودر گوشت)، دریافت که حتی در نبود غذا،
فقط با درآوردن صدای زنگوله، سگ ها شروع به ترشح بزاق می کنند.
چه اتفاقی رخ داد؟
اتفاقی که رخ داد، از این قرار بود که سگ ها، دو محرک، یعنی غذا و صدای زنگوله را به همدیگر مرتبط(associate)کردند.
شرطی کردن کلاسیک (Classical Conditioning)
هم طی مراحل مشابهی بوقوع می پیوندد.
در مثال فوق، محرک غیرشرطی، یعنی غذا، که به تبع عرضه کردن آن، پاسخ غریزی یا فیزیولوژیک، یعنی ترشح بزاق، را شاهد هستیم،
می توانیم به تدریج، با محرک شرطی، مثلا صدای زنگوله، تعویض کنیم.
آیا در زندگی روزمره ی سگ ها، پدیده ی شرطی کردن کلاسیک اتفاق می افتد؟
بله.
برای نمونه، می توان به مثالی عینی و ملموس در این خصوص اشاره کرد:
حین اولین زندکی سگ چکاپ توسط دامپزشک در بیمارستانی شلوغ.
تصور کنین که توله سگی برای اولین بار، برای چکاپ شدن، توسط باکس مخصوص خود، سوار ماشین می شود و مسافتی را طی می کند تا به بیمارستان برسد.
طبیعتا، در این مسافرت ناخوشایند، سگ ممکن است دچار حالت تهوع شود.
موقع منتظر بودن در بخش پذیرش بیمارستان، با صحنه ای عجیب و تا حدود زیادی هراسناک مواجه می شود:
انبوهی از سگ ها و گربه ها و سایر حیوانات که هر کدام بنابر شرایط خاص خود، صداهای گوناگونی از خود در می آورند.
زمانی هم که توسط دامپزشک چکاپ می شود، اگر به خوبی و با حوصله و صبر با حیوان برخورد نشود، حین برگشتن از بیمارستان، خاطره ای به شدت منفی برای توله سگ بوجود می آید.
دفعه ی بعدی، فقط کافی است صاحب توله، باکس حمل را به سگ نزدیک کند.
توله به این خاطر که چندین تجربه ی ناخوشایند و استرس زا را همزمان با ورود به باکس خود، در خاطر خود دارد، با دیدن باکس ممکن است فرار کند و اصلا خود را مخفی کند!
چه اتفاقی باعث بروز احساس بی اعتمادی در سگ شد؟
به مانند مثال پاولوف، در این مورد نیز با دو محرک(یکی غیرشرطی که خودبه خود باعث بروز رفتار غریزی می شود:
حالت تهوع+شرایط استرس زا بیمارستان+رفتار نامتناسب دامپزشک ،
و دیگری غیرشرطی، که به واسطه ی همزمانی با محرک غیرشرطی، باعث بروز پاسخ غریزی می شود:
نزدیک کردن باکس مخصوص حمل و یک پاسخ(ترس و اجتناب) مواجه هستیم.
همانطور که مشاهده می شود، شرطی شدن کلاسیک، اساس شکل گیری بسیاری از رفتار های حیوانات هستند.
می توان چنین رفتارهایی را با تکنیکی به اسم Counterconditioning ، اصلاح کرد که در مقالات بعدی به تفصیل به آن اشاره خواهد شد.
شرطی سازی کلاسیک سگ
گردآورنده:
گزارش توسط علیرضا وفادار اصغری، دانشجوی ترم سیزدهم برای بیمارستان دامپزشکی درین تهیه و تنظیم شده است.
بیمارستان دامپزشکی در تهران
بسیاری از صاحبان و سرپرستان حیوانات خانگی به محض روبرو شدن با مشکل در دنیای مجازی بدنبال ” بهترین دامپزشکی ” می گردند و با سرچ کلماتی مانند
- ” بهترین دامپزشکی تهران “
- و یا ” بهترین دامپزشکی مرکز “
تلاش در یافتن ” بهترین درمانگاه حیوانات ” و یا ” بهترین دامپزشکی کشور ” می کنند. برخی بدنبال جملاتی مانند ” بهترین کلینیک دامپزشکی ” و امثال آن مانند ” بهترین درمانگاه دامپزشکی ” می گردند و البته صاحبان پرندگان این جستجو را با جملاتی مانند
- ” بهترین کلینیک پرندگان “
- و یا ” بهترین بیمارستان دامپزشکی “
سرچ و پیگیری می کنند.
هرگز نباید فراموش کرد ، بیمارستانهای دامپزشکی حیوانات خانگی , و مراکز دامپزشکی در تهران بعنوان یکی از نهادهای مهم در نظام نوین درمان و بهداشت و سلامت جامعه مطرح می باشد. و از این جهت دارا ی اهمیت هستند که منابع عظیمی از سرمایه های انسانی ،مالی و تجهیزاتی را مورد استفاده و کاربردی در مراکز دامپزشکی در پایتخت و حتی دامپزشکی در خاورمیانه قرار می دهند تا ضمن مسئولیت تامین و حفظ “سلامت حیوانات خانگی ” که موجب ارتقا بهداشت و سلامت افراد و نهایتا جامعه را فراهم می نمایند نقشی اساسی بعنوان ستیا در دامپزشکی و رفع مشکلات اجتماعی از جمله اشتغالزائی را نیز عهده دار یاشند و رابطه ایرانیان و دامپزشکی را بیش از پیش نمایان گردانند
دامپزشکی حیوانات کوچک در بیمارستان دامپزشکی درین بعنوان یک مرکز دامپزشکی در شرق پاسخگوی نیازهای دامپزشکی در مرکز بوده و بعنوان دامپزشکی مرکزی کشور مطرح و همچنین بواسطه دسترسی بزرگراهی راحت و خارج از طرح پاسخگوی صاحبان حیوانات نیازمند به دامپزشکی در نیاوران و حتی دنبال کننده گان دامپزشکی در پاسداران و یا سایر متقاضیان دامپزشکی ایران می باشد و بی شک حیوانات خانگی همشهریان و حتی سایر حیوانات ایرانیان در دامپزشکی درین تجربه بهتری خواهند داشت.
آشنایی بیشتر با بیمارستان دامپزشکی درین
حضور دامپزشکان و متخصصین دامپزشکی در بیمارستان دامپزشکی درین و وجود بخشها و قسمتهای مختلف منجمله
- بخش جراحی حیوانات ،
- داروخانه دامپزشکی ،
- آزمایشگاه حیوانات ،
- رادیولوژی
- و سونوگرافی
همچنین امکانات سرم تراپی حیوانات و واکسیناسیون حیوانات و تزریقات و فیزیوتراپی حیوانات و حتی خدمات جانبی مانند
- پت شاپ
- و اصلاح و شستشوی حیوانات
- و بستری حیوانات
- و سایر خدمات و امکانات
در مرکز درمانی و انواع کلینیک حیوانات مستقر در بیمارستان دامپزشکی درین برای انواع پت و حیوان خانگی و پرندگان و حیوانات اگزوتیک و حیوانات خاص ،این امکان را فراهم نموده تا صاحبان حیوانات همراه ، بتوانند با مراجعه حضوری و دوره ای پت خود را مورد معاینه و برسی دوره ای قرار داده و از سلامت او مطمئن شوند.
همچنین چنانچه بیماری و مشکلی برای پت و پرنده و یا حیوان خانگی و اگزوتیک پیش آمد، اقدامات درمانی و حتی اورژانسی را بصورت شبانه روزی دریافت کنند.
از آنجائی که بواسطه رشد جامعه شهرنشینی و نگهداری حیوانات خانگی بصورت روز افزون در حال رشد است و متعاقب آن خطر بروز حوادث و اتفاقات برای این موجودات بیش از پیش وجود دارد ایجاد واحدی بعنوان
- “اورژانس حیوانات “
- یا “فوریتهای دامپزشکی “
- و “امداد و اورژانس دامپزشکی “
از نیاز های جامعه میباشد ” بیمارستان دامپزشکی ” درین اقدام به راه اندازی بخش ” امداد و فوریتهای دامپزشکی ” و راه اندازی ” کلینیک سیار حیوانات ” یا کلینیک سیار دامپزشکی ” با تهیه و تجهیز ” آمبولانس دامپزشکی ” که در واقع از آن بعنوان ” آمبولانس حیوانات خانگی ” نام برده می شود نموده تا خدمات ” اورژانس و امداد و فوریتهای دامپزشکی ” را بهتر و سریعتر ارائه نماید.
ساعات کار بیمارستان درین
ساعت کار بخش داخلی، اورژانس، داروخانه، پت شاپ، بستری و رادیولوژی، آزمایشگاه و سایر بخش های بیمارستان دامپزشکی درین بصورت شبانه روزی می باشد (۲۴ ساعته) و تنها کلینیک تخصصی پرندگان با حضور متخصصین پرنده همه روزه از ساعت ۱۳ الی ۲۱ ( ۱ تا ۹ شب ) ارائه خدمات می نماید.
لازم به ذکر است چنانچه علاقه به نگهداری از سگ و یا گربه در منزل و یا محیط کار را دارید، بیمارستان دامپزشکی درین با همکاری متخصصین حیوانات خانگی در بخش های ویژه و مجهز برای درمان این حیوانات، همه روزه آمادگی درمان، معاینه و ویزیت دوره ای حیوان شما را در بخش کلینیک حیوانات بیمارستان دامپزشکی درین را دارد.
